عمارت چهار برج اروميه: ساختمان بزرگي است كه به دستور رضا قلي خان بيگلر‌بيگي(فرزند موسي خان) بنا شده است.

سه گنبد: اين بناي تاريخي در جنوب شرقي اروميه قرار دارد ، برخي از مورخين عقيده دارند كه اين بنا به جاي آتشكده‌اي از دوره ساساني احداث شده است، ولي هيچ گونه سند معتبري مبني بر صحت ادعاي خود ندارند.

يخچال دو قوز پله: اين بنا از آثار باقيمانده دوره قاجاريه است كه تا قبل از گسترش شهر اروميه اهالي نه تنها از يخ آن استفاده مي‌كردند، بلكه جهت انجام مراسم چهار شنبه‌سوري نيز به كنار نهر مي‌آمدند.

خانه انصاري: اين بنا مربوط به سيف الله خان انصاري بوده است و قدمت آن با توجه به كتيبه موجود به سالهاي 1334-1330 هجري قمري مي رسد.

ساختمان شهرداري: اين بنا در حدود سال 1310 هجري شمسي توسط ملا اوستا كه چيره دست ترين معمار زمان خود در شهر بوده ساخته شده.

ساختمان شهرباني و ستاد لشكر: اين دو ساختمان در ضلع شرقي ميدان انقلاب اروميه قرار دارند.

قلعه اسماعيل آقا: برفراز كوهي در 18 كيلومتري غرب اروميه وحاشيه رودخانه ناز‌لوچاي قرار گرفته است. اين قلعه در نيمه دوم قرن 19 ميلادي ساخته شده و بخشي از ديوارها ومحل ديده‌باني آن هنوزهم پا بر جاست‌.[ آشنايي با قلعه‌هاي ايران]

قلعه روستاي بردوك: قلعه مستحكمي از سنگ با تامين كليه شرايط  ديده‌باني در 6 كيلومتري روستاي بردوك بنا شده است.

بخشي قلعه: اين قلعه برفراز كوه مخروطي شكل ناقصي استوار است كه در 2 كيلومتري سمت جنوب غربي و نزديك ساحل درياچه اروميه ، مشرف به جلگه‌اي سبز و خرم واقع شده است.

كاظم داشي: قلعه كاظم داشي در دهستان انزل شهرستان اروميه ودر كنار روستاي كورچين قلعه واقع شده است. بنا به نوشته مورخين اسلامي ، هلاكو خان مغول اموال قيمتي وخزائن نفيس خودرا در اين قلعه پنهان نموده بود. اين قلعه در جنگ جهاني اول به مدت 9 سال پناهگاه كاظم نامي از اهالي قوشچي و ياران وي بوده است.

قلعه دم دم: اين قلعه در سال 1018 هجري قمري بر فراز كوهي به همين نام در 18 كيلومتري جنوب غربي اروميه ساخته شده است.

تپه باستاني كردلو: تپه باستاني كرد‌لو به استناد كاوش‌هاي باستان‌شناسي ، محل زندگي انسان‌هايي بود كه در هزاره چهارم تا اوايل قبل از ميلاد در اين نقطه مي‌زيستند. اين تپه در 25 كيلومتري شرق اروميه و در مجاورت روستاي كرد‌لو واقع شده‌است.

آتشكده تمر: آتشكده تمر مربوط به دوره سلاطين هخامنشي مي‌باشد و احتمالاً در فاصله سال‌هاي 530 تا 550 قبل از ميلاد ساخته شده است. اين آتشكده در حال حاضر به صورت مخروبه‌اي بالاي تپه‌اي به جا مانده است و به علت عدم ثبت و رسيدگي، روي به انهدام قطعي مي رود.